Steeds meer SUV's op de weg
Stijging van emissies door groter gewicht
Het aantal en aandeel van SUV's stijgen enkel maar, waardoor ook de emissies van het volledige wagenpark sterk toenemen. De grotere massa van de steeds talrijkere SUV's zorgt namelijk voor meer CO2-uitstoot. Ondertussen zijn SUV's verantwoordelijk voor meer dan 20% van de groei van globale energiegerelateerde CO2-uitstoot.
SUV's blijven alle verkooprecords breken, met als nadelig gevolg dat ook de totale emissies van het wagenpark de laatste jaren aanzienlijk zijn toegenomen. In 2023 vormden grote personenwagens 48% van de globale wagenverkoop. De trend mag duidelijk zijn: steeds groter en zwaarder.
In de meer ontwikkelde economieën tikte het aantal verkochte SUV's de 20 miljoen aan in 2023. Hiermee werd voor het eerst een marktaandeel bereikt van meer dan 50%. We zien eenzelfde trend in ontwikkelingslanden, waardoor wereldwijd meer dan één op vier wagens een SUV is. De meerderheid daarvan is een ICE, met slechts 5% elektrisch aangedreven. Het aandeel van de elektrische groep neemt wel sterk toe. In 2023 was meer dan 55% van de nieuw geregistreerde EV's een SUV.
SUV's wegen 200 tot 300 kg meer dan een auto van gemiddelde grootte en nemen ook bijna 0,3 m2 meer ruimte in. Het logische gevolg is een extra CO2-uitstoot van zo'n 20%. Deze trend naar zwaardere en minder zuinige wagens doet de vraag naar energie toenemen, waaronder olie en elektriciteit. Ook metaal en bepaalde mineralen nodig voor batterijen zijn hierdoor meer in trek. In 2022 en 2023 nam de globale olieconsumptie direct gerelateerd aan SUV's toe met meer dan 600.000 vaten per dag, goed voor meer dan een kwart van de totale jaarlijkse groei van de olievraag.
In 2023 reden er meer dan 360 miljoen SUV's op de globale wegen, wat resulteerde in 1 miljard ton ICE-gerelateerde CO2-emissies. Dit is een toename van zo'n 100 miljoen ton vergeleken met 2022. Samen zijn SUV's goed voor meer dan 20% van de groei van globale energiegerelateerde CO2-uitstoot.
De jaarlijkse stijging in CO2-emissies gelinkt aan de opkomst van SUV's is ongeveer gelijk aan de helft van de emissiestijging afkomstig van de globale elektriciteitssector. Vergeleken met kleinere auto's worden SUV's ook geassocieerd met verhoogde onrechtstreekse emissies afkomstig van de productie van deze grotere wagens. Indien alle SUV's een land zouden vormen, dan zou het 's werelds vijfde grootste vervuiler van CO2 zijn, meer dan Japan.
Ongeveer 30 miljoen SUV's met een ICE werden toegevoegd aan de globale vloot in 2023, vergelijkbaar met het totale aantal EV's op de weg vandaag. In 2023 waren er wereldwijd 500 EV-modellen beschikbaar, waarvan 60% een SUV was. Autofabrikanten plannen alvast om in de nabije toekomst grote aantallen elektrische SUV-modellen te lanceren.
Op globaal vlak maken SUV's nu ongeveer 45% van de volledige elektrische vloot uit. Dit aandeel zou nog een pak groter zijn mocht er geen sterke groei zijn van kleine elektrische wagens in de stedelijke omgevingen van China. In ontwikkelde landen is het aandeel van SUV's onder de EV's zelfs nog groter, bedragend 55%. Dit is vooral te wijten aan de beperkte beschikbaarheid van kleinere en meer betaalbare compacte modellen.
Ondanks vooruitgang in brandstofefficiëntie en elektrificatie, is de algemene trend toch negatief op het vlak van verbruik en vervuiling. SUV's stoten namelijk gemiddeld ongeveer 20% meer CO2 uit dan een kleinere wagen. De vele pogingen om ecologischer te produceren en te rijden worden zo tenietgedaan. De grotere batterijen die nodig zijn voor SUV's vereisen ook meer mineralen, wat voor extra vervuiling zorgt.
Daarnaast is er de veiligheid. Voetgangers in stedelijke omgevingen zijn immers extra kwetsbaar bij ongevallen waarbij een SUV betrokken is, vanwege de hogere bumper. SUV's nemen ook meer plaats in bij het parkeren - ongeveer zo'n 10% - waardoor de kostbare stedelijke ruimte niet optimaal benut kan worden.
Om het hoofd te bieden aan deze uitdagingen, hebben landen zoals Frankrijk, Noorwegen en Ierland wettelijke kaders ontworpen - of zijn daar nu mee bezig - om de vraag naar SUV's in te perken. Grote steden zoals Parijs en Lyon implementeren dan weer hogere parkeerkosten, specifiek gericht op SUV's in stedelijke omgevingen.
De transitie maken van fossiele brandstoffen naar EV's is een cruciale strategie om internationale energie- en klimaatdoelstellingen te halen. Er zijn echter nog essentiële maatregelen om een duurzame toekomst te verzekeren. Denk maar aan efficiëntere batterijen, verbruiksstandaarden per type auto en beperkte materiaalvereisten. Een holistische aanpak is noodzakelijk indien we deze ambitieuze doelen effectief willen halen.
