Spuitcabines: high-end installaties

In de wereld van autolak en industrieel spuitwerk vinden op dit moment ingrijpende technologische verschuivingen plaats. Nieuwe eisen rond duurzaamheid, strengere emissienormen, stijgende energiekosten en de opmars van watergedragen lakken dwingen fabrikanten om spuitcabines opnieuw uit te vinden. Waar traditionele cabines vaak afhankelijk zijn van verbranding (gas, olie) voor het verwarmen van lucht en het drogen van laklagen, zien we nu een duidelijke trend naar volledig elektrische oplossingen, slimme energie-terugwinning en verfijnde procesbesturing. In dit artikel schetsen we de belangrijkste ontwikkelingen en bespreken we hoe merken zoals het Franse OMIA en het Italiaanse POLIN-AC hierop inspelen.

Waarom de sprong naar elektrisch?

De drijvende krachten achter de verplaatsing naar elektrische spuitcabines zijn veelvoudig. Ten eerste bieden volledig elektrische systemen de mogelijkheid om emissies op locatie te verminderen: er is geen directe verbranding van fossiele brandstoffen in de cabine zelf, waardoor de installatie simpeler in milieuregels kan passen en gemakkelijker kan draaien op hernieuwbare stroom (bijvoorbeeld zonnepanelen of groene stroomcontracten).

Ten tweede maken elektrische verwarmingselementen en infrarood-emitters snellere en meer gerichte droging mogelijk: energie wordt direct naar lak en carrosserie geleid in plaats van via het verwarmen van grote hoeveelheden lucht. Dit leidt tot kortere doorlooptijden en een lager totaalenergieverbruik per auto of onderdeel. Diverse fabrikanten positioneren volledig elektrische cabines dan ook expliciet als “de elektrische evolutie” van de spuitcabine.

Elektrische infraroodpanelen: drogen op maat

Een van de technische sleutelinnovaties is de toepassing van infrarood (IR)-panelen als droogsysteem. IR-panelen – vaak geplaatst in de cabinepanelen of als mobiele emitters – sturen stralingsenergie rechtstreeks naar de laklaag. Kortgolvige IR (short-wave) is zeer effectief bij het activeren van verharders en het verdampen van oplosmiddelen, waardoor droging en uitharding sneller verlopen zonder eerst de hele cabinelucht te moeten verwarmen.

Dit principe wordt in meerdere volledig elektrische cabine-ontwerpen toegepast en wordt door fabrikanten benut om zowel droogtijden te verkorten als om brandstofgestookte verwarming te vermijden. POLIN-AC noemt hun E-Force-model expliciet de “electric evolution” en integreert IR-technologie in hun installaties.

Warmteterugwinning en ventilatie-optimalisatie

De ventilatiesystemen van moderne spuitcabines zijn veel slimmer geworden. Traditionele systemen blazen grote volumes verwarmde lucht continu door de cabine, wat veel warmteverlies geeft. Nieuwe ontwerpen combineren variabele toerentallen, drukregeling en intelligente frequentieregeling, zodat luchtstromen alleen in de benodigde mate worden geleverd en drukverschillen constant worden gehouden.

Belangrijker nog: recuperatie van restwarmte is een standaardoptie geworden. Warmterecuperatie (via bv. warmtewisselaars) kan de warme afzuiglucht gebruiken om de toevoerlucht voor te verwarmen, waardoor het verbruik voor verwarming aanzienlijk daalt. Onze leveranciers adverteren nu met meetbare energiebesparingen dankzij deze combinatie van geregelde ventilatie en warmterecuperatie.

Ledverlichting, isolatie en thermisch ontwerp

Energiezuinigheid is niet alleen verwarming en ventilatie: moderne cabines maken ook de verschuiving naar hoogrendementsledverlichting, die een fractie van het stroomverbruik van traditionele fluorescerende systemen vereist en veel minder warmte afgeeft.

Daarnaast worden cabinepanelen en deuren beter geïsoleerd; luchtdichte naden, verbeterde tochtprofielen en thermisch geoptimaliseerde deuren verminderen warmteverlies tijdens droogcycli. Een allesomvattende benadering – led, isolatie, IR-droging en warmterecuperatie – levert samen vaak grotere energiewinsten op dan de som van de individuele maatregelen.

Elektrisch versus hybride: flexibiliteit in de praktijk

Niet iedere werkplaats kan of wil meteen alles elektrisch. Daarom zien we veel hybride oplossingen: cabines met een elektrische basisverwarming (coils of IR-panelen) gecombineerd met de mogelijkheid van warmwaterbatterijen of kleine gasbranders als back-up voor piekvraag of locaties met onstabiele elektriciteitsvoorziening. POLIN-AC bijvoorbeeld biedt hun E-Force-platform in meerdere configuraties: volledig elektrisch, hybride met warmwaterbatterij of met een beperkte directe brander. Deze modulair-hybride aanpak maakt de overgang naar elektrische werkwijzen haalbaar voor een bredere groep gebruikers.

Filtratie, VOC-controle en naleving van milieuvoorschriften

Nieuwe verfstoffen – vooral watergedragen lakken – vereisen betere filtratie- en afzuigstrategieën. Tegelijkertijd drukken strengere wettelijke eisen op emissies, vluchtige organische stoffen (VOS/VOC) en aanzuiging. Moderne cabines combineren fijnmazige voorfilters, actieve koollagen of speciale zakkenfilters met gecontroleerde afzuigscenario’s. De combinatie van betere filtratie en elektrisch drogen vermindert vaak de totale emissiedruk; elektrische cabines hebben geen verbrandingsproducten ter plaatse en beperken daarmee één bron van uitstoot.

Procesautomatisering, sensoren en ‘digitale tweeling’

Industrie 4.0 heeft ook de spuitcabine bereikt. Temperatuur-, vochtigheids- en luchtsnelheidssensoren, gekoppeld aan PLC’s of industrie-pc’s, sturen cycli automatisch en zorgen dat droogprogramma’s reproduceerbaar en efficiënt verlopen. Onze beide leveranciers bieden datalogging, voorspellend onderhoud (predictive maintenance) op ventilatoren en filters, en zelfs interventies op afstand van de cabine waarmee prestaties geoptimaliseerd kunnen worden. Dit verlaagt zowel energieverbruik als operationele kosten doordat installaties precies afgestemd worden op product- en lakprofielen.

Volledig elektrische cabines brengen meerdere voordelen samen: ze zijn conceptueel eenvoudiger qua veiligheidsrisico’s (geen brandstofopslag), kunnen modulair en compact worden ontworpen, en integreren zich makkelijker met lokale hernieuwbare energiebronnen. Bovendien maken ze snellere cycli mogelijk door directe IR-droging en door het vermijden van grote luchtmassa’s die op temperatuur gebracht moeten worden. Elektrische cabines zijn daarmee een belangrijk gereedschap om de CO₂-intensiteit van lakprocessen terug te schroeven – maar de milieuwinst hangt sterk af van de elektriciteitsmix waarop de cabine draait. Met groene stroom of eigen PV-installaties kunnen werkplaatsen de ecologische voordelen maximaliseren.

OMIA en hun positie in de markt

Het Franse merk OMIA profileert zich als leverancier van cabineoplossingen voor autogarages en carrosseriebedrijven, met productlijnen die variëren van eenvoudige spuitwanden tot complete spuitcabines (Touring en Luxia-serie). OMIA biedt configuraties met gebalanceerde overdruk en verschillende mogelijkheden voor ventilatie en verwarming, en ondersteunt vaak keuzes tussen meerdere energiebronnen afhankelijk van de behoefte van de klant.

Voor kleinere werkplaatsen kan OMIA Touring een economische praktische en flexibele optie vormen, met aandacht voor basisefficiëntie en naleving van Europese normen. De klant stelt samen met ons zelf zijn cabines samen op basis van een heel prijsvoordelig basisontwerp en op maat gekozen opties.

POLIN-AC en de E-Force-benadering

Het Italiaanse POLIN-AC is een goed voorbeeld van een fabrikant die expliciet inzet op de “elektrische evolutie”. Hun E-Force-cabine is ontworpen als modulair platform met short-wave IR-panelen en meerdere verwarmingsopties, waaronder volledig elektrische uitvoeringen met substantieel vermogen (verschillende kW-klassen) en hybride varianten.

POLIN-AC voert bovendien een sterk verhaal rond energiebewust ontwerp, ventilatie-efficiëntie en procescontrole – eigenschappen die kenmerkend zijn voor leveranciers die zich op professionele carrosseriebedrijven en industriële gebruikers richten. Voor grotere carrosseriebedrijven die willen investeren in een toekomstbestendige, energiezuinige cabine is zo’n platform vaak aantrekkelijk.

Bij de beslissing om (deels) elektrisch te gaan, is het verstandig om systematisch te kijken naar:

• de beschikbare elektrische aansluiting en eventuele noodzaak tot capaciteitsuitbreiding;
• de mogelijkheid om piekbelasting te managen (stroomstoten bij IR-opstart);
• integratie met zonnepanelen of een groenstroomcontract;
• de keuze tussen IR-configuraties (short-wave vs. medium-wave) afhankelijk van laktype;
• de opties voor warmterecuperatie en automatische ventilatieregeling;
• filtersystemen en VOC-reductie indien van toepassing.

Onze leveranciers bieden modulair advies en test- of simulatiescenario’s (of referentiecases), zodat de return on investment en energiebesparingen realistisch ingeschat kunnen worden.

Economisch en ecologisch rendement

Investeringen in energiezuinige technologie (IR, warmteterugwinning, VSD, led, slimme besturing) betalen zich terug via kortere droogcycli, minder verbruikte energie, lagere filter- en onderhoudskosten en in sommige gevallen ook lagere verzekerings-/veiligheidskosten door het vermijden van fossiele brandstoffen op locatie. Daarnaast is er een steeds belangrijkere waarde in het aantonen van duurzame productie tegenover consumenten en fleet-eigenaren: een carrosseriebedrijf dat kan aantonen dat zijn activiteiten minder CO₂ uitstoten, kan competitief voordeel behalen.

De volgende jaren zien we waarschijnlijk verdere verfijning: betere integratie met fabriek-energiemanagementsystemen, meer geavanceerde sensortechniek voor realtime optimalisatie van droogcycli, en verdere koppeling met verfleveranciers die lakken specifiek formuleren voor snelle IR-uitharding. Ook zal de komende regelgeving rond emissies en energiegebruik bedrijven blijven aansporen tot innovatie. Fabrikanten zoals OMIA en POLIN-AC tonen aan dat zowel zij volop meegaan in die transitie: van praktische, flexibele oplossingen voor kleinere werkplaatsen tot geavanceerde, volledig elektrische platforms voor grotere, industriële gebruikers.

Conclusie

De technologische evolutie van spuitcabines is momenteel vooral een verhaal van elektrificatie en systeemintelligentie. Volledig elektrische cabines, IR-droogsysteem, warmteterugwinning, ledverlichting en slimme ventilatieregelaars verminderen energiekosten en emissies en versnellen productcycli. Tegelijkertijd blijven modulariteit en hybride oplossingen cruciaal om een soepele overgang mogelijk te maken.

Merken als het Franse OMIA en het Italiaanse POLIN-AC laten zien dat er zowel marktaanbiedingen zijn voor klassieke carrosseriebedrijven als voor organisaties die klaar zijn om volledig in te zetten op elektrische en energiezuinige processen. Voor werkplaatsen is de kernvraag niet langer óf ze moeten moderniseren, maar hóe ze dat het slimst doen: met aandacht voor lokale energiecontext, lakspecificaties en een focus op procesoptimalisatie om zo zowel milieu- als economische winst te maximaliseren.

Bezoek ons op AutoTechnica 2026!
Bezoek CSB² tijdens AutoTechnica 2026 en ontdek onze nieuwste oplossingen voor efficiënte, duurzame en volledig elektrische spuitcabines. Kom langs op onze stand en laat u inspireren door de toekomst van carrosserie- en laktechniek! Ons team staat klaar om u alle innovaties live te tonen en uw vragen te beantwoorden.